काठमाण्डौँ, जेठ २१
कोरोना भाइरस (कोभिड १९) को रोकथाम तथा नियन्त्रणको लागि मुलुक करिव तीन महिनादेखि लकडाउनमा छ। लकडाउनले गर्दा व्यापार व्यवसाय तथा हरेक मालसामानको आपूर्ति पनि ठप्प रहेको छ । सडकमा दुवानीका सवारीसाधन समेत थोरै मात्रामा गुडिरहेका छन् ।
यसले गर्दा सामान आपूर्तिमा समस्या आएको छ । यो समस्या अहिले मासु आपूर्तिमा पनि परेको छ । यसरी आपूर्तिमा समस्या आएर कुखुराको मासु आपूर्ति पनि कम भएको भन्दै पोल्ट्री व्यवसायी संघले कुखुराको तयारी मासुको मूल्य प्रतिकेजी १० रुपैयाँका दरले बृद्वि गरेको छ ।
मासुको मूल्य १० रुपैयाँले बढेसँगै अब मासुको थोक मूल्य प्रतिकिलो ३१० देखि ३१५ रुपैयाँ पुगेको छ भने बजारमा उपभोक्ताको लागि ३३० रुपैयाँसम्म पर्ने पोल्टी संघले जनाएको छ । संघका अनुसार तयारी मासुको मूल्यसँगै जिउँदो कुखुराको मूल्य पनि ३० रुपैयाँले बढाएर २२० रुपैयाँबाट २५० रुपैयाँ पुर्याएको संघले जानकारी दिएको छ ।
पछिल्लो समय कुखुराजन्य उत्पादनको मूल्य बढ्नुको मुख्य कारण कोरोना रोकथामको लागि मुलुक लकडाउनको समय अवधि बढिरहनु रहेको पोल्ट्री व्यवसायीहरुले बताएका छन् । लकडाउन अझै लम्बिदै जाने स्थिति रहेमा बजारमा कुखुराको मासु तथा अण्डाको मूल्य समेत बढ्दै जाने नेपाल पोल्टी व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष गुणचन्द्र बिष्टले बताए । उनका अनुसार विगत साँढे दुई महिनादेखिको मुलुक लकडाउनका कारण ह्याचरी तथा कुखुरापालन व्यवसायमा ठूलो असर परेको छ।
उनले भने, यसको असरले यो व्यवसाय पनि धरासायीभएको छ । कतै आपूर्तिमा समस्या हुँदा कुखुरा खाल्डोमा हाल्नु परेको छ । भने कतै थोरै मूल्यमा बेच्नु परेको छ । तर अहिले आपूर्ति कम भएकाले केहि मूल्यबृद्वि गरिएको छ।
सामान्यतया माग तथा खपत बढेको अवस्थामा मूल्य बढ्ने भए पनि अहिले कुखुराको मासुको मूल्य बढ्नुको कारण लगभग उल्टो जस्तै रहेको देखिन्छ । बिक्री नै कम हुँदै गएपछि अधिकांश कुकुरापालक किसानहरुले अहिले आफ्ना पोल्ट्री फर्ममा नयाँ कुखुरा हाल्न छोडेको व्यवसायीहरुले बताएका छन् । यसले गर्दा पनि पछिल्लो समय कुखुराको उत्पादन र आपूर्तिमा कमी आउँदा यसको चाप बजार मूल्यमा परेको हो ।
करीब दुई महिनादेखि नै कुखुराको उत्पादन घट्दै गएको छ । उचित मूल्य नपाउँदा व्यवसायीहरुले केही महिना अघि उत्पादित चल्लाहरु नष्ट गरेका थिए । लकडाउन लागू भएपछि नै पालेका चल्ला र कुखुरा समेत जिउँदै गाडिएकाले बजारमा अभाव हुने अवस्था आउन सक्ने व्यवसायीहरुले बताएका छन् । लकडाउनको प्रभावले मासु पसलहरु केही समय मात्र खुल्ने भएकोले खपत कम भएको छ । यसबाट माग र बिक्री न्यून हुँदा उत्पादन पनि निकै कम भइसकेको छ, बिष्टको भनाइ छ।
लकडाउनको सुरुवाती दिनमा माग स्वाट्ट घट्दा अर्कोतर्फ उत्पादन बढी हुँदा मूल्य घटेको थियो । तर अहिले भने उपत्यकाको तुलनामा कुखुरा उत्पादनको हब तराई र चितवनमा कुखुराको मूल्य अझ बढेको छ । बजार ओरालो लागेपछि जोखिम मोलेर किसानहरुले उत्पादन गरेका छैनन् । अहिले सामान्य अवस्थामा तयारी मासुको मूल्य २ सय ५० देखि ३ सय रुपैयाँबीच हुनुपर्ने बिष्टले बताए । तर, यस्तै भइरहने हो भने अर्को महिना कुखुराकै मासुको मूल्य किलोको पाँच सय रुपैयाँ पुग्ने उनी बताउँछन् ।
यो नेपाली भाषाको अनलाइन समाचार संस्था हो । 'थाहा अनलाइन' २०७३ साल देखि सञ्चालनमा छ ।
