काठमाण्डौ ३० असोज । शाह राजाहरुको शक्तिको प्रतीक श्रीपे च र राजदण्ड सो मवारदे खि सार्वजनिक प्रदर्शनीमा राखिएको छ । नारायणहिटी दरबार संग्रहालयमा उक्त श्रीपे च र राजदण्ड प्रदर्शनीमा राखिएको हो । श्रीपे च बहुमूल्य रत्न र धातुबाट बनाइएको छ ।
जनआन्दो लनको बलबाट स् थापित संविधानसभाले मुलुकलाई गणतन्त्र घो षणा गरे पछि तत्कालीन राजा ज्ञाने न्द्र शाहले श्रीपे च र राजदण्डसहित राजकीय अवसरमा प्रयो ग गनेर् सामग्रीहरु ने पाल सरकारलाई हस् तान्तरण गरे र दरबार छाडे का थिए । २०६५ साल फागुन १५ गते नारायणहिटी दरवार संग्रहालयको उद्घाटन गरे र त्यसभित्रका ५२ मध्ये १९ वटा को ठालाई आम नगारिकका लागि खुला गरिएको थियो । तर श्रीपे च र राजदण्डलाई भने सुरक्षाको कारण दे खाएर प्रदर्शनीमा राखिएको थिएन । दरबारभित्रकै शै लुङ कक्षमा सुरक्षित राखिएको श्रीपे ज र राजदण्ड अब सार्वजनिक प्रदर्शनमा राखिएको छ ।
श्रीपे च र राजदण्ड सार्वजनिक गदैर् प्रधानमन्त्री के पी शर्मा ओ लीले नारायणहिटी दरबार संग्रहालयलाई दरबार इतिहास संग्रहालयको रुपमा विकास गरिने घो षणा गर्नुभयो । त्यसमा हालसम्मका शासकहरुको इतिहासलाई समे टिने उहा“ले बताउनुभयो । साथै उहाले अन्तिम राजा ज्ञाने न्द्र शाहलाई अन्तिम चिनिया बादशाह पु यी जस् तै बन्न सुझाव पनि दिनुभयो ।
‘पु यीजस्तै बन्न’ सुझाव दिनुअघि ओ लीले ती चिनिया बादशाहले ले खे को आत्मकथाबारे संक्षिप्त चर्चा गर्नुभएको थियो । ‘पु यीले पछि १९४५ मा राजतन्त्रको अन्त्य नहुदासम्म चीनका बादशाह थिए’– ओ लीले भन्नुभयो – ‘उनको कितावमा सम्राट हुदाका अनुभव पनि छन्, नागरिक हुदाका पनि ।’ राजाहरुले किन श्रीपे च लगाउथे , किन राजदण्ड बो क्थे , किन छातीभरि तक्मा लगाउ“थे भन्ने कुरा पु यीले ले खे को पुस्तकमा उल्ले ख छ ।
‘बादशाहहरु खो क्रा हुन्छन्, उनीहरु सधै ं त्रसित हुन्छन्’– प्रधानमन्त्रीले भन्नुभयो – ‘त्यही खो क्रो पन छो प्न अनौ ठा कपडा र श्रीपे च लगाउदारहे छन् ।’ जनतालाई भ्रम दिन शासकहरुले छातीभरि तक्मा, शरीरमा अनौ ठा कपडा, शीरमा अनौ ठो श्रीपे च लगाउने इतिहास रहे को पनि उहा“ले बताउनुभयो ।
श्रीपे च र राजदण्ड सार्वजनिक समारो हमा संस् कृति तथा पर्यटनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारीले विशे ष सुरक्षा व्यवस् थाका साथ प्रदर्शनीमा राखिएको बताउनुभयो । उहाले स् वदे शी र विदे शी पर्यटकका साथै अध्ये यताहरुका लागि पनि यो महत्वपूर्ण हुने उहाले बताउनुभयो । ने पालका राजाहरुले कहिले दे खि श्रीपे चको प्रयो ग गर्न थाले
भन्ने कुराको प्रमाणिक दस्तावे ज नभए पनि राजे न्द्रविक्रम शाहको पालादे खि राजाहरुले र माथवरसिंह थापाको पालादे खि प्रधानमन्त्रीले प्रयो ग गर्न थाले को देखिन्छ ।
जनतालाई भ्रममा राखे र शक्ति आर्जन गर्न बादशाहहरुले श्रीपे च लगाउने गरे पनि चीनमा जस्तै ने पालमा पनि त्यो भ्रम तो डिएको उहाले बताउनुभयो । ‘श्रीपेच लगाएको व्यक्ति शक्तिशाली हुन्छ भन्ने जुन भ्रम थियो , त्यो तो डिएको छ’– प्रधानमन्त्री ओ लीले भन्नुभयो – ‘त्यो श्रीपेच अब संग्रहालयमा कैद भएको छ ।’ जनताले ढाले को राजतन्त्रलाई ने पालमा जस्तो सुविस्ताका साथ बस्न विश्वका अन्य कुनै दे शमा नदिइएको पनि उहाले स्पष्ट गर्नुभयो ।
यो नेपाली भाषाको अनलाइन समाचार संस्था हो । 'थाहा अनलाइन' २०७३ साल देखि सञ्चालनमा छ ।
