बैशाख,१० । शिक्षा मानिसको आधारभूत आवश्यकताभित्र पर्छ । शिक्षा बिना राष्ट्र र समाजको समुन्नति सम्भव हुँदैन । शिक्षा प्राप्त नभएको अशिक्षित मानिसले जीवनमा क ही पनि गर्न सक्दैन । ज्ञान प्राप्तिका लागि शिक्षाको सबै भन्दा महत्वपूर्ण भुमिका छ ।
२००७ पछिको आन्दोलन संगै नेपालमा शिक्षाको विकास भएको देखिन्छ । शिक्षाको विकास सगै पछिल्लो समय समाुदायिक विद्यालयको शिक्षा खस्कदो अबस्था रहेको छ । अधिकासं सर्वसाधारणले आफ्ना छोरा – छोरीलाई गुणस्तरिय शिक्षाको खोजीमा नीजि विद्यालयमा भर्ना गर्ने क्रम बढेको देखिन्छ ।
विगतको सात दशकलाई फकेर् र हे नेर् हो भने शिक्षाको विकास नभएको हो इन, तर विकासको गति अत्यन्तै सुस् त रह्यो । अझै पनि व्यावसायिक प्रविधियुक्त वै ज्ञानिक शिक्षाको अभाव छ । हाम्रो शिक्षा प्रणाली पुरातनपन्थी छ । त्यसै ले हो ला, मुलुकका लागि अति आवश्यक पनेर् विशिष्ट एवं दक्ष जनशक्तिको अभाव छ । शिक्षा अहिले ठूलो व्यापार भएको छ । मे डिकल शिक्षा सुधार गर्नका लागि भने र डा। गो विन्द के सीले पटक–पटक गर्नु परे को आन्दो लनले स् वास् थ्य माफियाहरुको चित्र मात्र बाहिर सार्वजनिक भएको छै न, राज्यसत्तामा उनीहरुको पकड कति बलियो रहे छ भन्ने प्रष्ट भएको छ । शिक्षाको यति बढी व्यापारीकरण हुनुका पछाडि राज्यसत्ता र यसका सञ्चालकहरु नै दो षी छन् । यसमा थिति बसाल्ने हो भने बलियो , भरपदोर् र जनमुखी कानून बनाउनुको विकल्प छै न ।
यो त एउटा उदाहरण मात्र हो । मूल कुरो राज्यसत्ताको चरित्रसँग जो डिएको हुन्छ । हामीले समाजवाद उन्मुख संविधान पाएका छौ ं र आफूलाई समाजवादी ९कम्युनिष्ट० भन्ने हरुको झण्डै दुई तिहाइ बहुमतको सरकार पाएका छौ ं । प्रतिपक्षमा बसे काहरुले पनि आफूलाई समाजवादी भन्छन् । अब हाम्रो समाजवादतर्फको यात्रा शिक्षा, स् वास् थ्य, गास, बासजस् ता जनताका न्यूनतम आधारभूत आवश्यकता परिपूर्ति गनेर् तर्फ लक्षित हुन सक्नुपर्छ ।
ने पाल राजनीतिक अस् िथरतासँगै शै क्षिक अस् िथरताले गाँजिएको मुलुक हो । विगतमा शिक्षा क्षे त्रमा अति राजनीतिकरण भएको थियो । अब यसमा एकै पटक सुधार हुँदै न भने पनि कम्तिमा राम्रो थिति बसाल्ने गरी सुधार प्रारम्भ गर्न ढिलो गर्नुहुँदै न । शिक्षाको विकासमा निजी क्षे त्रले समे त महत्वपूर्ण यो गदान पु¥याएको छ । यसलाई निषे ध गरे र जान तत्काल सम्भव हुँदै न । शिक्षाको सम्पूर्ण जिम्मे वारी राज्यले लिने र सरकारी शिक्षालाई सुधानेर् वित्तिकै निजी क्षे त्र आफै ओ झे लमा पर्छ । निजी क्षे त्रलाई तड्पाएर मानेर् है न, नियम कानूनले बाँधे र व्यापारीकरण हुनबाट रो क्ने हो ।
सरकारले शै क्षिक वर्ष २०७५ को नारा ‘हामी सबै को इच्छा, अनिवार्य निःशुल्क आधारभूत शिक्षा’ लाई प्रभावकारीरुपमा कार्यान्वयन गनेर् लक्ष निर्धारण गरे को छ । सबै बालबालिकालाई विद्यालयसम्म पु¥याउने उद्दे श्यका साथ बै शाख १४ गते सम्म भर्ना अभियान सञ्चालन गरिदै छ । शिक्षा प्राप्त गनेर् हरे क बालबालिकाको नै सर्गिक अधिकारलाई सुनिश्चित गर्न यस् ता कार्यक्रमहरु नाराका रुपमा है न, ग्रामीण तहसम्म प्रभावकारी कार्यान्वयन गरे र सुनिश्चित गर्न सक्नुपर्छ । शिक्षाको जग बलियो बनाउने भने कै आधारभूत तहबाट हो । अव यो जिम्मे वारी स् थानीय तहमा आउँदै छ । त्यसै ले शिक्षाको विकासमा स् थानीय तहले गम्भीरतापूर्वक यो जना, नीति, कार्यक्रम बनाएर र त्यसलाई कार्यान्वयनमा लै जान सक्नुपर्छ
यो नेपाली भाषाको अनलाइन समाचार संस्था हो । 'थाहा अनलाइन' २०७३ साल देखि सञ्चालनमा छ ।
